「ベトナムの医聖」とハノイ旧市街にある漢方薬通り(１)
Nhân kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 – 2024) và hướng tới sự kiện UNESCO vinh danh Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác được phê chuẩn trong danh sách các “Danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử niên khóa 2023 – 2024” với công lao đóng góp, cống hiến cho nền y học của dân tộc Việt Nam, cùng mình tìm hiểu thông qua việc luyện dịch bài viết liên quan đến vị Y thánh Việt Nam này và con phố mang tên Ông ở Phố cổ Hà Nội nhé.
ベトナムの大変優れた医師である海上懶翁・黎有晫(ハイ･トゥォン･ラン･オン・レー･ヒュウ･チャック)(1724 ～ 2024 年)の生誕 300 周年を記念し、ベトナム人の医学への貢献や努力でユネスコによって「2023－2024年度における文化名人および歴史的事象」の一つとして認定されたイベントに向けて、一緒に「ベトナムの医聖」とハノイ旧市街にある彼の名を冠した通りに関する記事の翻訳を通して学びましょう。
1.“Y thánh Việt Nam” – Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là ai ? －「ベトナムの医聖」と見なされる海上懶翁・黎有晫はどんな人物なのか？
Đại danh y Lê Hữu Trác hiệu Hải Thượng Lãn Ông sinh ra trong một gia đình có 6 tiến sĩ (quê tại xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên). Tuy nhiên, cuộc đời ông phần nhiều (từ năm 26 tuổi đến lúc mất) gắn bó với quê mẹ ở thôn Bầu Thượng, xã Tĩnh Diệm, huyện Hương Sơn, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (nay là xã Quang Diệm, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh). Đây cũng là giai đoạn ông có duyên nghiệp với nghề y, hành nghề bốc thuốc và trở thành Đại danh y của nước ta.
ベトナムの偉大な医師である海上懶翁・黎有晫は、Hung Yen省Yen My県Lieu Xa町にある、6人の進士もいる家族に生まれました。しかし、彼の人生のほとんど（26歳から亡くなるまで）は、母親の故郷であるはHa Tinh省Huong Son県Quang Diem町で過ごしました。この期間は、彼が医師の仕事とのご縁をもらい、調剤を実施し、ベトナムの偉大な医師となった時期でもありました。
Một cơ duyên đã đưa ông đến với nghề thuốc, đó là trong một lần ốm nặng chạy chữa nhiều nơi không khỏi, ông gặp được lương y Trần Độc ở Rú Thành, tỉnh Nghệ An, để chữa bệnh. Trong hơn một năm chữa bệnh, những lúc rỗi rãi, Lê Hữu Trác thường mượn sách thuốc của thầy Trần Độc để đọc. Và phần lớn những gì viết trong sách ông đều thấu hiểu. Thấy Lê Hữu Trác là người sáng dạ, lại có duyên với nghề y dược, lương y Trần Độc ngỏ ý truyền nghề cho ông.
彼が医師の世界に導かれた機縁は、重病にかかり、色々なところで治療を受けましたが治らなかった時、Nghe An省のRu Thanhで良医のチャン・ドクに出会って病気を治療してもらったことでした。1 年以上の治療中、時間がある時に、黎有晫氏は、よくチャン・ドク先生の医学書を借りて読んでいました。その本に書かれていることのほとんどは理解できたようです。チャン・ロック先生は黎有晫氏が聡明な人で医学と深い縁があると思い、医師の仕事を伝授することにしました。
Ở Hương Sơn, ông làm nhà cạnh rừng đặt tên hiệu “Hải Thượng Lãn Ông”. Hải Thượng là hai chữ đầu của tỉnh Hải Dương và phủ Thượng Hồng quê cha và cũng là xã Bầu Thượng quê mẹ. “Lãn Ông” nghĩa là “ông lười”, ngụ ý lười biếng, chán ghét công danh, tự giải phóng mình khỏi sự ràng buộc của danh lợi, của quyền thế, tự do nghiên cứu y học, thực hiện chí hướng mà mình yêu thích, gắn bó.
Huong Son県で、黎有晫氏は森の隣に家を建て、「海上懶翁」(Hai Thuong Lan Ong – ハイ･トゥォン･ラン･オン)と名付けました。Hai Thuongは、父親の故郷であるHai Duong省とThuong Hong府、そして母親の故郷であるBau Thuong村から取れられたようです。 「懶翁」とは「怠け者のおじいさん」を意味し、名声に対する怠惰、嫌悪感を抱き、自分を名声、財産、権力の束縛から解放し、関心を持っている医学を自由に研究するという黙示があります。
Dựa trên thực tế dược liệu Việt Nam, ông đã có những sáng tạo độc đáo, tạo nên nhiều bài thuốc quý hiếm, chữa bệnh cứu người thành công. Đại danh y đã phát hiện 305 vị thuốc nam, sưu tầm, thu thập 2.854 vị thuốc nam hay của các bậc tiền bối, nhất là Nam dược của Thiền sư Tuệ Tĩnh.
黎有晫氏は、ベトナムの薬草を元に革新的なアイディアを出して多くの貴重な治療法を作り、人を救うことができました。具体的には、ベトナムの伝統的な薬草の305 種類を発見し、禅師トゥ・ティンの南薬をはじめ、先人の方々からベトナムの良い薬草の2,854 種類を収集しました。
Về sách y học, Hải Thượng Lãn Ông để lại nhiều tác phẩm lớn như: “Hải Thượng y tông tâm lĩnh” gồm 28 tập, 66 quyển chắt lọc tinh hoa của y học cổ truyền, được đánh giá là công trình y học xuất sắc nhất trong thời trung đại Việt Nam và các cuốn “Lĩnh Nam bản thảo”, “Thượng kinh ký sự” không chỉ có giá trị về y học mà còn có giá trị văn học, lịch sử, triết học. Lê Hữu Trác không những là một nhà y dược học vĩ đại mà còn là nhà thơ, nhà văn xuất sắc, nhà tư tưởng tiến bộ, có tinh thần nhân đạo sâu sắc.
医学書について、黎有晫氏は次のような多くの偉大な著作を残しました。28 集、66 巻からなる伝統医学の精華を凝縮した『海上醫宗心嶺(Hải Thượng y tông tâm lĩnh)』は、ベトナムの中世紀における最高の医学書だと評価されています。他には、『嶺南本草』と『上京記事』などの本も書きました。これらには医学的価値があるだけでなく、文学的、歴史的、哲学的価値も含まれているようです。これにより、黎有晫氏は偉大な医師であるだけでなく、優れた作家、人道精神がある進歩的な思想家でもあると考えられています。
Hải Thượng Lãn Ông mất ngày rằm tháng giêng âm lịch năm 1791 tại Bầu Thượng, xã Tịnh Diện (nay là xã Sơn Quang, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh). Nhân dân và giới y học cả nước suy tôn ông là bậc “Y thánh của Việt Nam” và lập miếu thờ chung với Danh y Tuệ Tĩnh ở Hà Nội (Y Miếu Thăng Long).
黎有晫氏は、1791年の旧暦一月の15日に、Tinh Dien町のBau Thuong村（現在はHa Tinh省Huong Son県Son Quang町）で亡くなりました。ベトナムの医学業界の人々をはじめ、ベトナム人は黎有晫氏のことを「ベトナムの医聖」として崇拝し、名医のトゥエ・ティン氏(慧靜)と共に崇拝する廟（タンロン医廟）をハノイに建設しました。
Nguồntham khảo/参考文献：
1.https://baophapluat.vn/vinh-danh-y-thanh-viet-nam-giua-long-ha-noi-post512375.html#:~:text=L%C3%AA%20H%E1%BB%AFu%20Tr%C3%A1c%20kh%C3%B4ng%20nh%E1%BB%AFng,Y%20th%C3%A1nh%20c%E1%BB%A7a%20Vi%E1%BB%87t%20Nam%E2%80%9D.
2.https://nvsk.vnanet.vn/le-huu-trac-y-thanh-cua-viet-nam-1-135998.vna
3.https://thanhnien.vn/tham-noi-yen-nghi-cua-hai-thuong-lan-ong-le-huu-trac-185231122095335819.htm
4.https://baohatinh.vn/tham-khu-di-tich-hai-thuong-lan-ong-tai-ha-tinh-post250333.html
コメント